English

Kwirinda Ubwawe

remittances
Kohereza amafaranga mu buryo butekanye
Ifaranga ry’ikoranabuhanga
Ifaranga ry’ikoranabuhanga
Ubwenge bukorano ni iki?
WhatsApp n’izindi porogaramu zifunze ziganirirwaho
Uburiganya bushingiye ku nguzanyo
Iterabwoba rishingiye ku ishyirwa ku karubanda ry’amafoto ateye ikimwaro
Ubucuruzi bwa piramide
fleeceware
Porogaramu zica amafaranga y’umurengera
Uburyo bw’umutekano bwisumbuye
Ubushukanyi bushingiye ku ishoramari
Ubushukanyi bushingiye ku kohererezwa ibicuruzwa

Gahunda z’ingamba zitandukanye zashyizweho mu gihe cya COVID-19 zatumye haba ubwiyongere bukabije bwo guhahira kuri murandasi, habaho kugeza ibyo bicuruzwa ku bantu mu ngo, kandi uwo muco warakomeje na nyuma. Gusa n’ubwo ubu...

Ubushukanyi bushingiye ku icuruzwa ry’inyamaswa

Ubushukanyi bushingiye ku icuruzwa ry’inyamaswa bubaho igihe ubonye inyamaswa runaka (imbwa, injangwe cyangwa izindi) yamamazwa kuri murandasi, noneho ugasabwa kwishyura amafaranga runaka y’avansi cyangwa ikiguzi cyose,...

keeping students safe
Gufasha abanyeshuri gukoresha murandasi batekanye
Kwitwara mu buryo bwiyubashye kuri murandasi

Kimwe mu bintu by’ingenzi mu bantu babana cyangwa bafite ibyo bahuriyeho, ni uko bubahana. Yaba ari mu mudugudu cyangwa umurenge, cyangwa abahuriye muri club runaka. Cyangwa se miriyari zirenga 4 z’abakoresha murandasi ku...

Ihohoterwa rishingiye ku gitsina ryo kuri murandasi

Murandasi yahinduye ubushobozi bwacu bwo kubona amakuru, kuganira n’abandi, kugaragaza ibitekerezo byacu, kuganira n’abandi ku ngingo runaka twihitiyemo no kubabwira uko tubibona. Ikoranabuhanga ryatumye tubasha kugera ku...

Kubahana kuri murandasi
Amakuru y’ibinyoma n’ibihuha ku rukingo rwa COVID-19

Urukingo rwa COVID-19 rumaze guhabwa amamiriyoni y’abaturage hirya no hino ku isi, kandi uwo mubare uragenda wiyongera umunsi ku wundi. Mu bihugu byamaze gutangira gukingira abaturage, hamaze kugaragara kugabanuka k’ubwandu,...

Ubutekamutwe mu misoro

Email z’uburiganya bugamije kumenya amakuru y’undi muntu ziyitirira ko zivuye ku buyobozi bw’imisoro kandi zisaba ubwishyu cyangwa zikumenyesha ko uzasubizwa amafaranga wishyuye, zimaze imyaka myinshi zihari. Ziracyari,...

Ubushukanyi bugamije kwiba amakuru kuri internet

Mu gihe uvuga ibyerekeranye n’amahoro n’umutekano byo kuri internet, ubushukanyi bushingira ku marangamutima y’abandi cyangwa “social engineering” mu Cyongereza bisobanura igikorwa cyo gushuka abandi cyangwa kubeshya...

Coronavirus & wowe

Ubu nonaha, kwirinda ubwacu, kurinda abacu, inshuti zacu n’abo dukorana COVID-19 (Koronavirusi) ni ikintu kiruta ibindi mu bitekerezo by’abantu, aha no hirya no hino ku isi. Ibyo ari byo byose, ibi bihe bitigeze bigira ibindi...

Facebook n’amakuru yawe

Facebook, urubuga nkoranyambaga ruzwi kurusha izindi ifite abanyamuryango barenga miliyari 2 ku isi hose. Yungukira mu kwamamaza: niba ujya wibaza ukuntu ibicuruzwa wigeze kwitaho biza bikakwitura imbere kuri screen mu matangazo...

Urubyiruko n’ibyaha by’ikoranabuhanga

Ibibazo ku rubyiruko rumara amasaha menshi kuri mudasobwa cyangwa tablets zabo mu byumba bimaze kugaragazwa kandi birimo ibibazo by’ubuzima ndetse n’imibereho. Icyakora, bimwe mu byago bikomeye ni ukwica amategeko kuri...

Murandasi mu rugo rwawe

Umubare w’ibikoresho bikoresha amashanyarazi n’iby’ikoranabuhanga mu rugo rwawe bishobora kugenzurwa hakoreshejwe inziramugozi yawe bigenda byiyongera buri ighe. Ibi birimo sisitemu z’umutekano na kamera n’amatara...

Virusi na Spyware

  Virusi ni dosiye ikorwa hagamijwe kwangiza, cyangwa gukoreshwa mu byaha. Hari ubwoko bwinshi bwa virusi. Virusi na spyware  zizwi nka porogaramu zangiza cyangwa “malware” mu Cyongereza. Urugero, umunyorogoto...

Kohereza amafaranga

  Hari ibihe byinshi usabwa koherereza amafaranga abandi bantu byaba ari ku bw’ingendo, ishuri, ibibazo byihutirwa mu muryango, cyangwa ubufasha mu muryango. Hari serivisi zo kohererezanya amafaranga zitandukanye zimaze...

Internet nziramugozi na hotspot

  Imiyoboro y’inziramugozi yahinduye uburyo dukoreshamo mudasobwa n’ibikoresho bigendandwa, byaba igihe turi mu rugo no mu biro,  n’igihe turi hanze muri gahunda zitandukanye. Imiyoboro y’inziramugozi yo mu rugo no...

Webmail

  Webmail  nka Hotmail, Yahoo! Mail cyangwa gmail,  cyangwa izitangwa n’abagurisha serivisi za internet  batandukanye, zorohereza abantu gukoresha email bakoresheje mudasobwa, telefone zigezweho na tablet bitandukanye....

Ibikangisho byo gusebanya hifashishijwe kamera ya mudasobwa

  Gukangisha abantu kubasebya kubera kamera bizwi mu Cyongereza nka “webcam blackmail”, ni igikorwa cyo gushuka abantu wenda ngo bakuremo imyenda imwe cyangwa yose imbere ya kamera ya mudasobwa, nyuma bakakubwira ko...

Ubutekamutwe ku ikarita yo kugabanyirizwa ibiciro

  Ubutekamutwe ku ikarita yo kugabanyirizwa ibiciro (voucher or gift card)  buba igihe abakora uburiganya baje ku muntu utabakeka bakamwumvisha ko agomba kwishyura inyemezabuguzi, amafaranga cyangwa umwenda akoresheje...

Gusangiza amakuru y’umurengera

  Gusangiza amakuru y’umurengera bitugiraho ingaruka nyinshi ziruta izo dushobora kumenya. Waba waratanze amafoto agaragara ko ntacyo atwaye y’inshuti zawe cyangwa umuryango cyangwa waratanze utabishaka amakuru ajyanye...

Kwigishwa kuba intagondwa kuri murandasi

  Kwigishwa kuba intagondwa n’itsinda ry’abantu cyangwa abantu ku giti cyabo, bishobora gukorwa biciye mu buryo bwinshi: guhindurwa n’abari mu kigero cyawe muhuye imbonankubone, abari mu matsinda aho mutuye no, kuri...

Imiyoboro ijimije yihariwe (VPN)

  Imiyoboro ijimije yihariwe yose itanga serivisi imwe y’ibanze: itanga uburyo bwo guhisha amakuru (end-to-end encryption) ku makuru yose yoherejwe ayiciyemo. Iyi encryption ntibuza amakuru yawe kubonwa ariko bisobanuye...

Gukoresha mudasobwa ikoreshwa n’abandi

  Gukoresha mudasobwa, telefone zigezweho  cyangwa tablet ahantu bikoreshwa n’abandi bantu muri iki gihe birasanzwe nko kubikoresha mu rugo cyangwa ku kazi. Waba ukoresha igikoresho cyawe cyangwa mudasobwa wasanze mu...

Imbuga zemeza ubuguzi

  Hari imbuga nyinshi zatangijwe mu myaka ishize abantu bashobora gukoresha kugira ngo babonereho abashinzwe ubucuruzi n’imyirondoro yabo. Abashinzwe ubucuruzi cyangwa ibigo bagira imyirondoro ku mbuga igaragaza serivisi...

Internet y’Ibintu (The Internet Of Things)

  “The Internet Of Things” cyangwa se “Internet y’ibintu” tugenekereje mu Kinyarwanda, cyangwa se nanone IOT mu mpine, ni interuro ikunze gukoreshwa igaragaza ibikoresho bifatika biba bicometse kuri internet,...

Uburiganya mu gukoresha banki kuri telefone

  Uburiganya mu gukoresha banki wifashishije telefone ni ubutekamutwe buri kugenda burushaho kwiyongera. Abakora uburiganya ntibakoresha internet biba abantu, ahubwo bakoresha telefone. Dore uburyo babikoramo: Umuntu...

Kwibwa umutungo

  Kwibwa umutungo bibaho igihe abatekamutwe bagurishije cyangwa batanzemo ingwate umutungo wawe batakubajije. Umutungo ni imari ifite agaciro kanini uba utunze kandi ukaba ushobora kugurishwa cyangwa gutangwaho ingwate...

Uburiganya bwo muri serivisi yo gusubiza ibyibwe

  Abantu bakorewe uburiganya baragenda bahura n’ubundi buriganya, uburiganya bujyanye no gukurikirana ibyariganijwe n’ubutekamutwe bujyanye no gusubiza ibyibwe. Abakora ubu buriganya baba bafite amakuru yawe n’iyo...

Televiziyo Zifite Ikoranabuhanga Rigezweho

  Televiziyo zifite ikoranabuhanga rigezweho zikomatanya televiziyo na internet. Iyo ihujwe na internet, bigufasha gushaka no kubona za videwo, filime, amafoto n’ibindi ku mbuga hifashishijwe telekomande  cyangwa ubundi...

Gushakisha kuri Internet

  Bitewe no kwiyongera kw’amakuru kuri internet, amakuru yose ukeneye ashobora kuboneka ku mbuga zishakirwaho nka Google na Yahoo! N’ubwo gushakisha kuri internet bifite inyungu nyinshi, hari n’ibyago. Ibyago...

Umutego w’ifatabuguzi

  Kugwa mu mutego w’ifatabuguzi biba igihe wiyandikishije kuri internet cyangwa kuri telefone kugira ngo wakire ibicuruzwa bikiri mu igerageza biri ku buntu cyangwa kuri make, kugeza igihe umenyeye ko wafatiwe mu...

Amashusho y’urukozasoni agamije Kwihorera

  Amashusho y’urukozasoni agamije Kwihorera ni uburyo bwo gushyira kuri internet amashusho nyayo, by’umwihariko amafoto n’amavidewo y’abo mwahoze mukundana (cyangwa n’abo mukundana ubu) batabikwemereye. Muri...

Ubutumwa bugufi budakenewe

  Ubutumwa bugufi utasabye bwaturutse ku bantu utazi burabangama iyo ntacyo butwaye cyane, arko bushobora no kuba ikibazo cyane iyo bufite link ikujyana ku mbuga zashyiriweho kukwiba amakuru bwite ndetse, ahanini bugamije...

Gusimbuza Windows XP

  N’ubwo Microsoft ihora izana uburyo bushya bw’imikorere ya Windows buri mwaka, bamwe mu bakoresha mudasobwa mu bigo no mu rugo baracyakoresha Windows XP, ari yo yasimbujwe mu mwaka wa 2007.  Nyamara, Microsoft...

Kwibwa amafaranga ya pansiyo

  Pansiyo ni umutungo w’ingirakamaro ndetse na kenshi ufite ikintu kinini uvuze abantu baba biringiye kugira ngo bazabashe kubaho neza bageze mu za bukuru. Nyamara, kimwe n’indi mitungo yose y’agaciro, pansiyo...

Porogaramu ifata bugwate mudasobwa ikagusaba inshungu

Porogaramu yangiza ifunga mudasobwa ikagusaba amafaranga kugira ngo yongere gufunguka. Ni ubwoko bwa porogaramu yangiza iha ibisambo ubushobozi bwo gufungira kure mudasobwa, hanyuma bakagaragaza idirishya ririho ubutumwa...

Email zidakenewe n’izabatekamutwe

Email ni igikoresho cyiza cy’itumanaho kandi ikaba n’uburyo ibigo bishobora gukoresha bikumenyesha ibicuruzwa na serivisi byabo bishya. Icyakora, email ikunze gukoreshwa mu kohereza ibintu udashaka...

Ahantu hahurira abantu benshi

Igihe urimo gukoresha telefone cyangwa tablet ahantu hahurira abantu benshi, yaba hanze y’inzu cyangwa aho bagurira icyayi, resitora cyangwa mu biro, ushobora guhura n’ibyago byinshi...

Kurinda umwirondoro

Kwiba umwirondoro ni uburyo bukoreshwa mu bugizi bwa nabi, harimo kwiyitirira umwirondoro wawe n’andi makuru akwerekeyeho bagamije kukwiba cyangwa gukora ibyaha mu izina ryawe. Kwiba umwirondoro bishobora...

Skype & Guhamagara ukoresheje internet

Ijwi rinyuze mu ihuzanzira IP (VoIP) cyangwa serivisi za telefoni ikoresha internet ntizihenda kandi ziroroshye. Bakoresha ihuzanzura kuri internet (IP) mu gihe bahamagarana, mu yandi magambo hifashishwa...

Ubutumwa bushukana bwo ku mbuga nkoranyambaga

Birazwi neza ko email, ubutumwa ndetse no guhamagara kuri telefone ari uburyo rusange bukoreshwa n’abanyabyaha mu kwiyegereza abantu bafite umugambi wo gukora ubutekamutwe mu bucuruzi cyangwa bujyanye...

Gukodesha umutungo mu mutekano

Ubujura mu byo gukodesha imitungo bwahozeho, ariko no kuba ubukode bwinshi bwamamazwa kuri internet byongereye amahirwe  abamamyi, ibi bigatuma ubujura bwiyongera. Ubu butumwa bw’ubujura bugaragara cyane...

Ubutumwa bugamije kwiba amakuru y’ibanga

“Smishing” tugenekereje mu Kinyarwanda ni imvugo izwi cyane isobanura ubutumwa bugufi bugamije kwiba amakuru y’ibanga, cyangwa se SMS phishing mu rurimi rw’Icyongereza. Ni igikorwa gituma...

Imbuga zigereranya ibiciro

Imbuga zigereranya ibiciro zikomeje kurushaho kugenda zimenyekana muri iyi myaka ya vuba ishize. Muri rusange, zigaragaza intambwe nini yatewe, zikaba zigufasha kubona igiciro nyacyo igihe urimo kugura...

Amagambo-banga

Amagambo-banga ni uburyo bukunze gukoreshwa cyane igihe umuntu arimo gukoresha imbuga, konti za imeli na mudasobwa yawe ubwayo (unyuze muri konti z’ukoresha). Gukoresha amagambo-banga akomeye ni...

Gusimbuza Windows 7

Niba ugikoresha Microsoft Windows 7 muri mudasobwa yawe, ukeneye kumenya ko kuwa 14 Mutarama 2020 Microsoft yahagaritse gutanga ubufasha bujyanye n’igenamiterere. Ibi byatumye amavugurura yayo...

Gukoresha internet mu mutekano

Internet yahinduye uburyo tubaho ubuzima bwacu, idushoboza gusoma amakuru, kuryoherwa n’imyidagaduro, gukora ubushakashatsi, guteganyiriza ibiruhuko, kugura no kugurisha, guhaha, ihuzanzira (network), kwiga,...

Imikino yo kuri murandasi

Imikino myinshi yo kuri mudasobwa ikinirwa kuri internet aho umuntu aba akinana n’abandi kuri internet, byaba ku gikoresho cy’umukino, mudasobwa, igikoresho kigendanwa cyangwa ku mbuga nkoranyambaga....

Imikino y’amahirwe kuri internet

Habayeho kwiyongera kudasanzwe ko gukundwa kw’imikino y’amahirwe yo kuri internet mu myaka ishize, kandi abakina imikino y’amahirwe bafite imbuga nyinshi bashobora guhitamo urwo bakiniraho. Zimwe...

Kurambagiriza-kuri-internet

Imbuga barambagirizaho kuri internet zafashe uburyo bwari busanzwe bwo guhuza abantu bubuhindura guhuza abantu hifashishijwe internet, abenshi muri abo bibaviramo umubano umara igihe kirekire. Abenshi mu bakoresha...

Ubuhemu kuri internet

Imbuga nkoranyambaga zatumye bitworohera kuvugana n’imiryango, inshutin’abantu tuziranye zanatumye tubasha kubasangiza ibyo tunyuramo kandi tukanababwira ibitekerezo byacu ndetse n’imyemerere yacu....

Uburinganya mu bwishingizi bw’ibinyabiziga

Uburinganya mu bwishingizi bw’ibinyabiziga, buzwi nanone ku izina rya ’ghost broking” mu rurimi rw’Icyongereza, buba igihe amatsinda y’abatekamutwe cyangwa abantu biyitirira kuba abahuza...

Kohereza amafaranga yibwe

Uko abagizi ba nabi barushaho gushaka amayeri mashya yo guhisha ibikorwa bakora binyuranyije n’amategeko, kohereza amafaranga yibwe nabyo biri kugenda birushaho kwiyongera. Uwohereza amafaranga yibwe ni umuntu...

Gukoresha banki ku gikoresho ngendanwa

Kugera kuri konti ya banki ukoresheje ikoranabuhanga ni ugukoresha porogaramu cyangwa imbuga byagufasha gukoresha banki ukoresheje telefoni  ifite ikoranabuhanga rigezweho na tablets. Ibi  biri kugenda...

Porogaramu zigenewe ibikoresho ngendanwa

Porogaramu ziragenda ziba uburyo bw’itumanaho bukoreshwa cyane muri iyi minsi kandi budufasha kujya kuri internet dukoresheje telefone, tablets na televiziyo. Tuzikoresha dukina, twohereza ubutumwa, tureba...

Uburiganya ku ikarita y’Umukiriya w’Indahemuka

Uburyo bwo gukoresha ikarita ihabwa umukiriya w’indahemuka mu maduka, amahoteli, imyidagaduro, ingendo no mu bucuruzi bumaze kwamamara cyane ku buryo urwo rwego rufite agaciro kabarirwa kuri miliyari...

Gushaka akazi

Gushakira akazi kuri internet bimaze kuba uburyo bukoreshwa cyane. Icyakora, nk’ibindi bikorwa byose byo kuri internet, guhiga akazi kuri internet bigira ingorane ukeneye kumenya kugira ngo ufate ingamba...

Kubikirwa umwanya igihe utegura ibiruhuko n’urugendo

Igihe uri gukoresha internet ushaka cyangwa uri gusaba kubikirwa umwanya igihe utegura ibiruhuko n’urugendo, isi yose iba imeze nk’aho iri mu ntoki zawe. Icyakora, hari n’ingorane zijyana...

Ubutumwa bubiba inzangamo

N’ubwo internet idufasha kuvugana n’abantu vuba, mu buryo bworoshye tukaganira n’abantu benshi icyarimwe, inoroshya uburyo bwo gusakaza ubutumwa n’ibitekerezo bibiba inzangano, kandi bisa...

fake news
Inkuru ziyobya n’inkuru z’ibihuha
Ibikorwa by’ubugiraneza kuri murandasi

Ibikorwa by’imiryango y’abagiraneza n’abakorerabushake bigirira akamaro ntagereranywa abaturage, bigafasha abantu bari mu bibazo kurusha abandi, yaba mu gihugu no hanze.  Ubugiraneza bushingira...

Umurage w’ikoranabuhanga

Iyo abantu bapfuye, hari abo basigira ibyo bari batunze ndetse n’amafaranga. Abo bashobora kuba abo mu muryango we, inshuti cyangwa akabitanga nk’igikorwa cy’ubugiraneza. Ibyo bikorwa mbere handikwa...

Koherereza umuntu ubutumwa bumwibasira

Gutesha umuntu umutwe no kumwibasira ni ibintu byahozeho, ariko kuva itumanaho rya murandasi riteye imbere, byoroheye ababikora kwagura ibikorwa byabo, cyangwa kubikorera gusa kuri murandasi. Ubu butumwa...

Ibicuruzwa by’byiganano

Ibicuruzwa by’ibyiganano bitari umwimerere bikorwa hagamijwe kubisanisha n’ibicuruzwa nyirizina, byagiye bikorwa bikanacuruzwa imyaka myinshi, ariko iterambere rya internet ryorohereje abigana kugurisha...

Kwishyura hifashishijwe ikoranabuhanga

Ikoranabuhanga ryo kwishyura hifashishijwe ikarita riri kugenda ritera imbere nk’uburyo bwo kwishyura cyangwa kohereza amakuru. Ubu buryo bubaho  kubera ikoranabuhanga rizwi nka “Near Field...

Imbuga za Copycat

Imbuga za Copycat ni imbuga zitanga serivisi z’inzego za Leta, ariko izi mbuga si izemewe n’amategeko ndetse zishyuza igiciro runaka kisumbuye kuri izo serivisi, akenshi usanga nta nyungu nini umukiriya...

Serivisi zifata amajwi y’ibyavugiwe kuri telefone

Imbuga nyinshi zo kuri internet zashyizeho serivisi zifata amajwi y’ibyavugiwe kuri telefoni, aho buri uko uhamagaye ikigo kuri  telefoni amajwi ahita afatwa kandi akabikwa, kugira ngo uzabashe kugaragaza...

Kugurira imiti kuri internet

Internet igaragaraho ibicuruzwa bitandukanye bicuruzwa ku isi hose. Kugura imiti kuri internet biri gutera imbere cyane, ariko imiti si nk’ibicuruzwa bisanzwe, bityo ukwiye kwitonda cyane niba uhisemo kubigura...

Ikarita z’intashyo zo kuri internet

Ikarita z’intashyo zo kuri internet (ikarita yo kuri internet wifashisha woherereza abandi intashyo)  zimaze kumenyekana cyane guhera mu myaka mike ishize. Zitanga uburyo bukwiye, budahenze ndetse...

Email z’ibikangisho

Hakomeje kwiyongera bikabije umubare w’abantu bohereza email zitera abantu ubwoba ko bazoherereza abantu bose ufitiye email zabo, amakuru ababwira ko warebye videwo z’urukozasoni kuri internet, keretse...

Kwemera amategeko & amabwiriza

Igihe urimo gukoresha murandasi, usabwa buri gihe cyose kwemera mategeko & amabwiriza mbere yo kugira icyo ugura, icyo ukora ku kijyanye na banki, kugira icyo ukuri kuri internet  ndetse n’ibindi...

Kugura no kugurisha ibinyabiziga kuri internet

Kubera internet, ubu biroroshye cyane kugura cyangwa kugurisha ibinyabiziga. Gushobora gufungura no kureba amafoto n’andi makuru yerekeye ibinyabiziga ndetse no kuvugana n’abaguzi n’abacuruzi...